معرفی ساز سنتور

معرفی ساختمان سنتور

سنتور یک ساز ذوزنقه شکل است که از چوب و فلز ساخته می‌شود. نوازنده سنتور برای نواختن، ضلع بزرگتر ساز را روبروی خود قرار می‌دهد و سر مضراب‌های چوبی را با نمد می‌پوشاند، سپس با مضراب به سیم‌ها ضربه می‌زند تا صدا تولید شود. ساز سنتور از اجزای مختلف با ویژگی‌های خاص تشکیل شده است که در ادامه ابتدا به تاریخچه این ساز و سپس به معرفی تک تک اجزای آن می‌پردازیم.

تاریخچه ساز سنتور

سنتور یک ساز ذوزنقه شکل است که از چوب و فلز ساخته می‌شود. نوازنده سنتور برای نواختن، ضلع بزرگتر ساز را روبروی خود قرار می‌دهد و سر مضراب‌های چوبی را با نمد می‌پوشاند، سپس با مضراب به سیم‌ها ضربه می‌زند تا صدا تولید شود. ساز سنتور از اجزای مختلف با ویژگی‌های خاص تشکیل شده است که که در خرید سنتور مهم هستند در ادامه ابتدا به تاریخچه این ساز و سپس به معرفی تک تک اجزای آن می‌پردازیم.

ساز خوش صدای سنتور یکی از کهن‌ترین و قدیمی‌ترین ساز‌های ایرانی است که قدمت آن به ۵۵۹ پیش از میلاد بازمی گردد و نشانه‌هایی از این ساز بر سنگ ‌تراشی‌های آشور و بابلیان پیدا شده است. شواهد نشان می‌دهد که ایرانی‌ها قبل از ظهور اسلام با این ساز آشنا بودند؛ سپس رفته رفته و با گذر زمان ساز پیشرفت و به کشور‌های دیگر نیز راه پیدا کرد. ابوالحسن علی ابن حسین مسعود، تاریخ نگار نامدار و نویسنده کتاب مروج الذهب در شرح اوضاع موسیقی در زمان ساسانیان نام سنتور (سنطور) را در بین ساز‌های متداول ایرانی آورده است.

ساخت این ساز خوش صدا را به فیلسوف نظریه پرداز و موسیقیدان بزرگ ابونصر فارابی (متوفای ۹۵۰ میلادی) نسبت داده اند. با این حساب این ساز عمری افزون بر هزارسال دارد.

:به نقل از ویکی پدیا

فارابی در کتاب احصاء العلوم در تعریف موسیقی می‌گوید:"علم موسیقی به‌طور کلی، از شناختن انواع الحان و آنچه الحان از آن‌ها تألیف می‌شود بحث می‌کند و روشن می‌سازد که الحان برای چه غرض‌هایی تألیف می‌شوند و چگونه باید تألیف شوند و بر چه حالی باید باشند تا تأثیر آن‌ها بیشتر و دلنشین تر گردد. کتاب موسیقی کبیر شاهکار فارابی در علم موسیقی است که با ترجمه آذرتاش آذرنوش برگردان شده‌است. به گفته دکتر عبدالامیر سلیم این کتاب عظیم‌ترین کار دوره اسلامی در زمینه موسیقی است. کارادیوو بیان می‌دارد که دراویش مولوی نغمه‌ها و نواها و آهنگ‌های باستانی را که با خواندن اشعار مولانا همواره زمزمه می‌کردند و همیشه در زهن داشته‌اند و می‌خوانند همگی منتسب به فارابی است. فارابی در این کتاب سعی کرده‌است که آرای پیشینیان در مورد موسیقی را جمع‌آوری کند. فارابی نخستین کسی است که نام خنیاگر معروف دربار خسرو پرویز را به جای باربد، به صورت درست یعنی فهلبذ ضبط کرده‌است. وی در موسیقی کبیر از دو نوع تنبور بغدادی و خراسانی نیز سخن می‌گوید. او همچنین از ساز شاه رود و شکل آن سخن می‌گوید. فارابی زمانی که شاهرود را توضیح می‌دهد از فاصله پنجم (پرده پنجم) نیز سخن گفته‌است.[۲۳]

  

انواع ساز سنتور

این ساز در ابعاد و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود که تفاوت آن‌ها فقط در زیر و بم بودن صدای آن‌ها است. انواع سنتور عبارتند از:

• سنتور مرسوم سل کوک سنتور معمول که برای آموزش هم از آن استفاده می‌شود سنتور سل کوک است که دارای دو ردیف نه تایی خرک در طرفین صفحه است. نت “دو” در آن همصدا با “دو” دیاپازون است.
• سنتور لا کوک این ساز نیز دارای دو ردیف ۹ تایی خرک در طرفین است، ولی ابعاد آن نسبت به ساز سل کوک کمی کوچک‌تر است. این ساز در دسته ساز‌های انتقالی قرار می‌گیرد و نت “دو” در آن همصدا با “ر” دیاپازون است و در هنگام نت نویسی باید برای آن یک پرده پایین‌تر نت نویسی کرد. این ساز برای گروه نوازی‌ها مناسب است.
• سنتور باس سنتور باس دارای یک جعبه صوتی بزرگ‌تر از سنتور معمولی است. سیم‌های سنتور باس دارای روکش فلزی در ضخامت‌های مختلف هستند و از روی هر خرک دو الی سه سیم عبور می‌کند. صدای این ساز یک اکتاو بم‌تر از سنتور معمولی است.
• سنتور کروماتیک این ساز بیشتر برای گروه نوازی‌های بزرگ استفاده می‌شود. ابعاد آن برابر با وسعت سنتور معمولی است، ولی خرک‌های بیشتری برای ایجاد نیم پرده و ربع پرده دارد. نت نویسی سنتور کروماتیک با کلید سل است و ۳۰ خرک بزرگ و کوچک برای ایجاد ۴۱ صدا روی صفحه دارد.
• سنتور کروماتیک بم این ساز با ساختار سنتور کروماتیک یک چهارم درست (شامل ۸ صدا)، از طرف ضلع بزرگ‌تر خرک‌هایی اضافه دارد و این صدا‌ها با کلید فا خط چهارم نت نویسی می‌شوند. این ساز جمعا دارای ۳۵ خرک برای ایجاد ۳۵ صدا است؛ و البته در قسمت صدا‌های بالا چند خرک کمتر دارد.

 

منبع:معرفی ساز سنتور

انواع سنتور - بخش دوم

خرید سنتور | انواع سنتور

 

سنتورها در انواع مختلفی تولید میشوند. سازنده های سنتور معمولا نام خود را به عنوان برند سنتور بر روی سنتور درج میکنند. به عنوان مثال استاد صادقی که از سازنده های به نام سنتور در ایران هستند سنتور های خود را با برند سنتور صادقی عرضه می کند. در این مطلب میخواهم به برخی از سنتور های صادقی اشاره کنم و آنها را از لحاظ ساختمان و مواد به کار رفته در آنها بیشتر مورد بررسی قرار دهم.

  

سنتور صادقی 12 خرک مینیاتور

سنتور صادقی ۱۲ خرک مینیاتور، یکی از مدل های کامل ساخته شده توسط کارگاه استاد موسوی است. همانگونه که در عنوان این سنتور ذکر شده است، تعداد خرک های آن از حالت متداول ۹ تایی بیشتر است و این ویژگی باعث می شود که این ساز فواصل بیشتری را در گستره صوتی خود پوشش بدهد. تعداد بیشتر نیم پرده ها و ریز پرده هایی که می توان بر روی این سنتور داشت، امکان نواختن قطعات متنوعی از دستگاه های موسیقی ایرانی را فراهم می آورد و از این رو، نوازندگی که می خواهند در موقعیت های خاص، محدوده گسترده تری از اصوات موسیقیایی را در اختیار داشته باشند، می توانند از این ساز ۱۲ خرک به بهترین نحو بهره ببرند.

صدای سنتور صادقی ۱۲ خرک مینیاتور، در تمامی گستره صوتی آن، صدایی یکدست و شفاف است و نکات منفی همچون تقه کردن را ندارد. هم چنین این ساز اصطلاحاً زیر مضراب نرم است و نوازنده را در نوازندگی های طولانی خسته نمی کند.

صفحه رویی و زیرین و کلاف های این سنتور از چوب گردوی مرغوب ساخته شده و در سمت راست کلاف، به اقتضای آنکه گوشی ها در این سمت قرار می گیرند، از چوب مقاوم تری استفاده شده است. گوشی ها به راحتی کوک می شوند و در جریان نوازندگی، به خوبی کوک نگه می دارند. در ارتباط با جزییات ظاهری و تزیینی این سنتور، می توان به طرح زیبای مینیاتور در وسط صفحه، طرح چهارخط در تمام حاشیه صفحه و طرح های گل بر روی کلاف پایین و پیشانی ساز اشاره کرد. هم چنین بر روی صفحه سه گل (حفره صوتی) تعبیه شده است. صنعت و ساختمان ساز، گویای آن است که طی مراحل ساخت، به جزییات و کیفیت کلی ساز توجه ویژه ای شده است. علاوه بر اینها، وجود پیکاپ به نوازنده این ساز اجازه می دهد که صدای آن را به آمپلی فایر انتقال داده و در اجراهای زنده از صدای بلندتری از این ساز بهره مند گردد.

 

ارزیابی سنتور صادقی 12 خرک مینیاتور از نظر کارشناسان این ساز

 

سنتور صادقی چهار خط دو مهر

امروزه ساز سنتور از محبوب ترین سازهای موسیقی ایرانی است که صدای منحصر به فردش را چه به صورت تک نوازی و چه در قالب گروه نوازی ها بسیار می شنویم. سنتور از بدنه تماماً چوبی، خرک های چوبی و سیم های فلزی که در دسته های چهارتایی از روی خرک ها می گذرند تشکیل شده است. در بعضی از سنتورها با روش های خاص، بر روی بدنه سنتور طرح های تزیینی ایجاد می کنند تا ساز از نظر زیبایی بصری نیز دلپذیرتر باشد. از جمله طرح های تزیینی اجرا شده بر روی سنتورها، طرح چهار خط یا همان خاتم کاری در نوار حاشیه ی صفحه رویی است که در سنتور صادقی چهار خط دو مهر نیز توسط سازنده بر روی ساز اجرا شده است.

برای بدنه این سنتور (صفحه رویی، کفه، کلاف) از چوب گردوی باکیفیت استفاده شده که اجزای آن با ظرافت تمام در کنار هم قرار گرفته و به هم چسبانده شده اند و در مرحله پرداخت و رنگرزی چوب نیز، دقت و سلیقه بالایی به کار گرفته شده است.

گوشی های سنتور صادقی چهار خط دو مهر، از نوع آهن آبکاری اتوماتیک هستند و به خوبی کوک شده و کوک نگه خواهند داشت. سیم هایی که روی ساز بسته شده اند نیز از نوع با کیفیت سیم های سنتور هستند. این مدل نیز مانند همه سنتورهای صادقی همراه با تمامی تجهیزات ضروری از جمله جعبه، مضراب، آچار، شناسنامه و ضمانت نامه ارائه می شود.

 

ارزیابی سنتور موسوی یک مهر ویژه از نظر کارشناسان این ساز

 

سنتور صادقی چهار خط معمولی

سنتور ساز خوش صدای موسیقی ایرانی است که در دسته بندی سازهای مختلف، جزو زهی-کوبه ای ها به حساب می آید. نوع متداول امروزی سنتور دارای ۱۸ خرک (دو ردیف ۹ تایی) و ۷۲ سیم است که بصورت دسته های چهارتایی از روی خرک ها می گذرند و روی کلاف چپ و راست سنتور به سیم گیرها و گوشی ها متصل می شوند. در تزیین ساز سنتور از تکنیک های مختلفی استفاده می شود که هرکدام شکل منحصر به فردی به این ساز اصیل ایرانی می بخشد.

سنتور صادقی چهار خط معمولی، از سری سازهای معمولی (غیر سفارشی) این سازنده است که با طرح خاتم کاری چهار خط در تمام حاشیه صفحه، نسبت به سایر مدل ها قابل تشخیص است. جنس کلی ساز (صفحه رویی، کفه، کلاف و خرک ها) از چوب گردو است. سیم های زرد استفاده شده بر روی این سنتور، از نوع سیم های درجه یک آلمانی “بدرا” است. گوشی ها از نوع آهن آبکاری اتومات هستند و شکل و نظم قرارگیری آنها بر روی کلاف راست، در نگهداری خوب کوک بر روی این سنتور تأثیر مهمی داشته است.

فاصله بین سیم ها در سنتور چهار خط معمولی صادقی به خوبی تنظیم شده است تا اثری از نواقص صوتی در صدای آن وجود نداشته باشد. در بخش زیرین ساز (بر روی کفه) سه برجستگی کوچک تعبیه شده است که ارتفاع ساز را از سطحی که بر روی آن قرار می گیرد قدری بالاتر می برد تا حجم صدای ساز مقداری افزایش پیدا کند. در مجموع کیفیت صوتی سنتور صادقی مدل چهار خط معمولی، قابلیت کوک نگه داشتن آن، و سایر خصوصیات صنعتی و ساختاری آن، این ساز زیبا را برای هنرجویانی که قصد آغاز یادگیری موسیقی ایرانی را با ساز سنتور دارند، به یک گزینه مناسب و هم چنین مقرون به صرفه تبدیل کرده است.

 

ارزیابی سنتور صادقی چهار خط معمولی از نظر کارشناسان این ساز

 

از جمله دیگر سنتورهای صادقی می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:

• سنتور صادقی چهارخط مینیاتور
• سنتور صادقی دو طرفه سفارشی
• سنتور صادقی دوازده خرک دو مهر
• سنتور صادقی دوازده خرک معمولی
• سنتور صادقی ساده دو مهر
• سنتور صادقی ساده سفارشی

 

منتظر بخش های دیگر این مطلب باشید...

 

منبع مطلب:https://b2n.ir/w35683

انواع سنتور - بخش اول

خرید سنتور | انواع سنتور

 

سنتورها در انواع مختلفی تولید میشوند. بنابراین در زمان خرید سنتور با تنوع بسیاری از آنها مواجه خواهیم بود.  سازنده های سنتور معمولا نام خود را به عنوان برند سنتور بر روی سنتور درج میکنند. به عنوان مثال استاد حمید موسوی که از سازنده های به نام سنتور در ایران هستند سنتور های خود را با برند سنتور موسوی عرضه می کند. در این مطلب میخواهم به برخی از سنتور های موسوی اشاره کنم و آنها را از لحاظ ساختمان و مواد به کار رفته در آنها بیشتر مورد بررسی قرار دهم.

  

سنتور موسوی ساپلی

سنتور موسوی ساپلی یکی از مدل های خاص ارائه شده توسط این سازنده در رنج سازهای حرفه ای است. تفاوت اصلی این سنتور با سنتورهای معمولی، استفاده از چوب آفریقایی ساپلی برای قسمت صفحه است که صدای این ساز را نسبت به سایر مدل ها خاص و متمایز می کند. برای کفه و کلاف این سنتور، همانگونه که مرسوم است، از چوب گردو استفاده شده و در قسمت پیشانی ساز (جلوی کلاف) طرح زیبایی با چوب گردو و به شیوه معرق کاری اجرا شده است. سنتور موسوی ساپلی هم چنین یک ساز ضد رطوبت یا اصطلاحاً “رطوبتی” محسوب می شود، به این معنا که برای مقاوم سازی این سنتور در برابر رطوبت، سازوکاری ویژه انجام گرفته است تا بتوان در شهرها و مناطقی که رطوبت هوا بالا است با خیال آسوده تری از آن استفاده نمود. به همین جهت، گل ها و سوراخ پایین کلاف پر شده اند تا مانع ورود رطوبت به داخل جعبه طنینی ساز باشد. در سمت سیم گیرها، شاهد کیفیت خوب گره خوردن سیم ها هستیم و در سمت دیگر کلاف، گوشی ها آبکاری اتوماتیک به چشم می آیند که کیفیت سوراخ کاری و برقو کاری در این بخش به وضوح قابل مشاهده است. هم چنین مهر سفارشی سنتور حمید موسوی را می توان در سمت چپ کلاف و بالای سیم گیر ها مشاهده نمود.

سنتور موسوی ساپلی دارای صدایی سالم و خوش طنین است. کیفیت صوتی سیم های زرد و ماندگاری صدای سیم های سفید (زیر) در فضا از جمله نکات قابل توجه در مورد صدای این سنتور است. این ساز به آن دسته از سنتورنوازان حرفه ای که به دنبال ساز جدیدی با ماهیت صوتی منحصر به فرد هستند توصیه می شود.

 

ارزیابی سنتور موسوی ساپلی از نظر کارشناسان این ساز

 

سنتور موسوی یک مهر ویژه

سازندگان مطرح سنتور، درجه کیفیت سری های مختلف سازهای خود را با تعداد مهر مشخص می کنند و گاهی نیز در این میان اصطلاح “ویژه” مطرح می شود که معمولاً یک مدل ویژه برتری هایی نسبت به مدل ساده پایین تر از خود دارد. همانطور که انتظار می رود، سنتور یک مهر ویژه موسوی نیز، مدل مرغوب تر سنتور یک مهر این سازنده است که در آن از چوب با کیفیت تری استفاده شده تا صدای بهتری داشته باشد.

نشانه های صنعت خوب را می توان در تمام بخش های این سنتور، از جمله شکل شیطانک ها، طراحی گل ها، جنس چوب خرک ها و چیدمان آنها و چیدمان گوشی ها و سیم گیرها مشاهده کرد. بدنه اصلی این سنتور موسوی یک مهر ویژه، یعنی صفحه رویی و کفه و کلاف از چوب گردوی راه راست و با کیفیت ساخته شده است و رنگرزی انجام شده، ساز را به رنگ قهوه ای مات و قدری تیره درآورده است. صدای ساز صدایی خوب و یکدست بر روی کل محدوده صوتی آن، از سیم های زرد گرفته تا سیم های سفید و سیم های پشت خرک می باشد.

با توجه به خوب چفت شدن گوشی ها در کلاف راست و هم چنین پشتیبانی خوب سیم گیرها از سیم ها، ساز حین نواختن خوب کوک نگه می دارد و این مسأله برای هر نوازنده ای می تواند حائز اهمیت باشد. مدل رطوبتی سنتور یک مهر ویژه موسوی نیز موجود است که مخصوص مناطق دارای هوای مرطوب طراحی شده تا با راهکارهایی مثل پر کردن گل های صفحه و سوراخ پایین کلاف، از ورود رطوبت به داخل کاسه تشدید و آسیب دیدن تدریجی ساز جلوگیری به عمل آید. سنتور موسوی یک مهر ویژه در مجموع یک ساز خوش ساخت و خوش صدا و با ارزش است که به منظور استفاده هنرجویان سنتور در مقاطع مختلف (به ویژه متوسطه) طراحی و ساخته شده است.

 

ارزیابی سنتور موسوی یک مهر ویژه از نظر کارشناسان این ساز

 

سنتور موسوی دومهر ساده

اصولاً در بین ساخته های یک سازنده ساز، تعداد مهرها می بایست سازها را از نظر کیفیت ساخت و متریال به کار رفته در یک رده بندی کیفی قرار بدهد. در سنتورهای موسوی این مسأله به وضوح دیده می شود. چنان که سنتور دو مهر موسوی نسبت به مدل های قبلی خود یعنی یک مهر ساده و یک مهر ویژه، در ساخت و پرداخت پیشرفته تر است.

در ساخت این سنتور از چوب گردوی مرغوب استفاده شده و اتصال صفحه و کفه و کلاف به یکدیگر به بهترین نحو انجام شده است. چوب استفاده شده در صفحه زیرین (کفه) طرح ابری دارد که این خود نشان از انتخاب چوب با کیفیت برای این بخش است. هم چنین در کلاف راست و چپ که گوشی ها و سیم گیرهای سنتور بر روی آنها قرار می گیرند، از چوب راه راست و قوی استفاده شده است. گوشی ها نیز از نوع آهن آبکاری اتومات دوبل هستند و به خوبی برقو خورده اند تا ساز در نگه داشتن کوک بهتر عمل کند. کیفیت خرک ها و فرم و پرداخت شیطانک ها در مدل دو مهر سنتور موسوی، نسبت به مدل های پایین تر در مجموع بهتر است.

نکته قابل توجه در سنتور موسوی دو مهر، وجود دو سوراخ روی قسمت پایین کلاف برای دسترسی به پل ها و رگلاژ کردن آنها با ابزار مربوطه است. بوسیله پل کش و از طریق این سوراخ ها می توان پل های مربوط به سیم های زرد و یا سیم های سفید و پشت خرک را جابجا کرد. در نوازندگی با سنتور موسوی مدل دو مهر، صدایی نرم، شفاف، قوی و یکدست را در تمام محدوده ساز تجربه خواهید نمود. قیمت این سنتور با کیفیت قابل توجه آن در تناسب است و این ساز را به یکی از گزینه های مناسب برای نوازندگان متوسط و حرفه ای تبدیل می کند.

 

ارزیابی سنتور موسوی دومهر ساده از نظر کارشناسان این ساز

 

از جمله دیگر سنتورهای موسوی می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:

• سنتور موسوی یازده خرک (فاکوک)
• سنتور موسوی باس
• سنتور موسوی دوکوک (سوپرانو)
• سنتور موسوی چهارده خرک
• سنتور موسوی دوازده خرک کروماتیک
• سنتور موسوی یک مهر ساده

 

منتظر بخش های دیگر این مطلب باشید...

 

منبع مطلب:سازباز